Bir şirketteki hisse senedine sahip olmak, şirketin ortağına farklı hakları beraberinde getiren önemli bir sistemdir. Rüçhan hakkı da bu sistemler arasında yer alan, bedelli sermaye artırımından önce yeni pay alma hakkını beraberinde getirir. Rüçhan haklarını en iyi şekilde anlamak için, bedelli sermaye artırımına katılmak ve bu artırımı doğru şekilde anlamak çok önemlidir.
Her şirketin zaman zaman çeşitli finansman ihtiyacı ortaya çıkabileceği gibi, bu durumda borçlanmak ya da şirket ortaklarına başvurmak bir seçenek olarak değerlendirilir. Bu durumda ortaklara başvurmak, yeni bir borç yükümlülüğünün altına girmekten çok daha iyi kabul edilir. Bunun sebebi ortakların şirket yatırımına sunduğu sermayenin herhangi bir süresinin bulunmaması ve geri ödenme gereksinimin olmamasıdır.
Bu durumlarda şirket, ortaklarından finansman elde etmek için şirketteki hisselere yenileri dâhil eder ve bunları ortaklara dağıtmak amacıyla sermaye artışına başvurur. Buna bedelli sermaye artırımı ismi verildiği gibi, ortakların bu paylardan öncelikli alma hakkının olduğunu bilmekte fayda vardır. Bu hakka da rüçhan hakkı ismi verilir.
Rüçhan hakkı, pay sahibi olan kişinin bedelli sermaye artırımına giderek öncelikli olan katılma hakkı olarak bilinir. Buna bağlı olarak da rüçhan hakkı kullanım süresi en fazla 60 gün iken en az 15 gün olarak kabul edilir. Eğer ortak olan kişiler bedelli sermaye artırımına katılmak isterse, bu süre zarfında mutlaka rüçhan hakkını kullanması şarttır. Ortak kişiler rüçhan haklarını kullanma ve kullanma inisiyatifine sahiptir. Eğer bu durumda haklarını kullanmayı tercih ederlerse, yeni hisselerde satın alma hakları da saklıdır. Ancak bu haklarını kullanmak istediklerinde, yeni sermaye artırımına da katılmak istemedikleri ifade edilir. Bu durumlarda şirketteki hisse senetlerinin ve rüçhan haklarının borsada satılmasında herhangi bir sakınca yoktur.
Rüçhan hakkı kullanılmadığı takdirde, bedelli sermaye artırımı sonrası hissenin fiyatı düşeceği ve elinde pay sayısı aynı kaldığından dolayı toplam varlıklar için bir düşüş söz konusu olması kaçınılmazdır. Sahip olunan her rüçhan hakkı, elinizde yer alan her hisse senedi adına yeni pay alma kuponu anlamına geldiğinden, sahip olunan her yeni pay alma kuponu için şirketin kendi tarafından belirlenen rüçhan kullanım fiyatı kadar ödeme yapılması beklenir. Ancak bu sayede bu kuponlar hisse senedine dönüşmüş olur. Sahip olunan genel hisse senedi sayısının arttırılması da bu şekilde mümkün olacaktır.
Bununla birlikte yeni pay alma kuponunu hisse senedine çevirme işlemini gerçekleştirmeden, piyasada bulunan mevcut kupon fiyatından satış yapmak da mümkündür. Ancak bu durum söz konusu olduğunda bedelli sonrası hisse fiyatının düşmesinden kaynaklı toplam varlık da düşme meydana gelmesi kaçınılmazdır.
Sahip olduğunuz rüçhan hakkını kullanmak istediğinizde aracı kuruma başvurarak işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Yatırımlar kısmında sizin için tanımlanan rüçhan kuponlarına sahip olabilir ve bu kuponu seçtikten sonra bedelli sermaye artırımına da katılabilirsiniz. Ayrıca bu sayede bu kuponları hisse senedine çevirerek ya da piyasa fiyatından satışa sunma imkanından faydalanabilirsiniz.
Sahip olduğunuz rüçhan hakkını kullanmadığınız takdirde, ortaklar bedelli sermaye artırıma katılsa bile siz katılmamış olursunuz. Bu durum sonucunda ise yeni çıkan hisse senetlerinden alma hakkınız yok olur. Rüçhan hakkı değerlendirilmediği takdirde, başka bir deyimle bedelli sermaye artırımına katılım sağlanmamış olur ve sahip olunan toplam varlık bedelinde istenmeyen bir düşüş meydana gelir. Şirketin bedelli sermaye artırımı sonrası hisse senedi fiyatları düşer. Bundan dolayı ortakların sahip olduğu payların toplam bedelinde de düşüş ortaya çıkar.
Rüçhan hakkı, borsada çok sık adına rastlanan terimlerin başında gelir. Rüçhan hakkı ise bu anlamda ortakların bedelli sermaye artırımlarına mevcut olan ortaklardan daha önce katılma şansı sunar. Söz konusu olan bu hak, hisse senedine bağlı olarak yeni pay alma kuponları karşılığı olarak ayrı bir hisse senedi ibrazına gerek duyulmadan kullandırılan bir sistem üzerine kuruludur.
Rüçhan hakkı kupon pazarı, hisse senetlerinin borsada işlem gören şirketler adına nakdi bir sermaye artışı yapmak üzere belirledikleri rüçhan hakkı kullanma süresi içerisine dahil edildiği takdirde, hisse senedi üzerinde yer alan yeni pay alma kuponunun alın öp satılma işleminin yapılabilmesi için, İMKB tarafından belirlenen süre zarfında açılan bir pazardır. Bahsi geçen bu pazar şirketin hisse senetlerinin rüçhan hakkı kullanım süresi ile aynı dönemde başlar ve rüçhan hakkı kullanma süresi sonunda önce olan 5. İş gününde kapanır.
Her şirketi sermaye artırıma iten iki temel neden bulunmaktadır. Bu nedenlerden birincisi, şirketin yapmış olduğu çeşitli faaliyet hacminin artırılmasına yönelik olan paralel sermaye ihtiyacının bulunmasından kaynaklıdır. İkincisi ise, yeni yatırımlar yapılması durumunda şirketlerin ek bir fona ihtiyaç duyması ve ihtiyaç duyulan her fonunun bir kısmının sermaye artırımı yoluyla tekrar temin edilmeye çalışılmasıdır. Bu durumda bedelli sermaye artırımı yapıldığında, şirket için ek bir finansman kaynağı ortaya çıkmış olur. Bu söz konusu kaynak genel olarak mevcut olan ortaklardan temin edilse bile, bazı durumlarda mevcut ortakların sahip olduğu rüçhan hakkı kısıtlanarak yeni ortaklara bu imkanın primli, şekilde kullandırılması ile çözülür. Bu sayede yeni ortak sahibi olan şirketleri bu yönteme ten en önemli neden fazladan ek bir fona sahip olma ihtiyacıdır.
Sahip olunan şirketi bir adım öne taşımak ve bunun için akılcı çözümler sunan bir firma ile işbirliği içinde çalışmak bir adım öne çıkmasını sağlayan en önemli faktördür. Aksi takdirde beklediğiniz gelişimi ve değişimi yaşamak pek mümkün olmamakla beraber, kurumsallaşma yolunda emin adımlarla yürüdüğünüz yolda takılıp düşmek kaçınılmaz olacaktır.
Alkan Patent, markanızın değerini koruyan ve tescille markanızı güvence altına alan, buna bağlı patent işlemlerini sizin için yürüten son derece nitelikli bir firma olarak karşınıza çıkar. Firma olarak önceliğiniz daima sizin istek ve ihtiyaçlarını analiz etmek ve bu ihtiyaçlara yönelik bir çalışma prensibi geliştirmektir. Tasarım, marka ve patent tescili için alanında uzman kadromuzun uzun yıllara dayanan çalışma tecrübesini ve sizi düşünerek ürettiği çözüm önerilerini bizzat deneyimlemek için web sitemizde yer alan iletişim numaralarından bize ulaşabilirsiniz. Alkan Patent, marka tescili söz konusu olduğunda kalitenin tek adresi olarak hizmet vermeye ve bu konuda farkını ortaya koymaya devam ediyor.
