Faydalı model ve patent, temel olarak birbirine çok benzer özellikler göstermesine rağmen, patent ve faydalı model farkı söz konusu olduğunda ilk olarak başvuru sürelerinde değişiklik ortaya çıkar.
Patent ve faydalı model arasındaki bilinen en temel fark; patentte buluş basamağı şartı aranırken, faydalı modelde bunun aranmamasıdır. Bu yüzden faydalı modelin yeni ve sanayiye uygulanabilir olması şartı söz konusu olurken, bir buluşun patent alabilmesi için buluş basamağı da içermesi gerekir.
Patent ve faydalı modele dair başvurular, tescil ve tescil sonrası işlemler ile bu hakların ihlaline dair hukuki ve cezai yaptırımlar 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında belirlenmiştir. Bu kapsamda, ticari bir değer taşıyan buluşlar faydalı model ve patent sayesinde koruma altına alınarak başkaları tarafından taklit edilmekten korunur. Faydalı model ve patent korumasının kullanıldığı buluşlarda; buluş sahibi dışındaki kişilerin buluşu izinsiz olarak kullanılmasının önüne geçilirken, buluş sahibinin belli süre bir süre boyunca münhasır haklara sahip olabildiği söylenebilir.
Patent ve faydalı model arasındaki farklara hakim olabilmek için, bu iki kavramın ne ifade ettiğini bilmek gerekir. Buna bağlı olarak:
Türk Patent ve Marka Kurumuna göre buluş, teknoloji alanında belli bir sorunun çözümüne dair teknik bir özellik barındıran fikir ürünü olarak ifade edilebilir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, teknoloji alanında oluşan teknik sorunun birden fazla çözümü olabileceği ve her bir farklı teknik için haiz olan çözümün farklı bir buluş olarak kabul edilebilir olmasıdır.
Bir ürün ya da buluş yapan kişi, haklarını koruma altına almak istiyorsa patent alma işlemini mutlaka uygulaması gerekir. Üçüncü kişilerin buluş üzerinde haksız bir kazanç elde etmesinin önüne geçmek amacıyla yapılabilecek en doğru hareket, ürüne bir patent alarak haklarını güvence altına almak olacaktır. Sınai Mülkiyet hakları kapsamında değerlendirilen patent tescili için, üründe olması gereken bazı özelliklere gerek duyulur.
Teknolojik bir buluşun patentlenebilir olması için Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca buluşun yeni olması, buluş basamağını içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması şartı aranır.
Buluş Basamağı: Buluşun, söz konusu tekniğin bilinen durumu dikkate alındığında, ilgili olduğu teknik noktasında uzmana göre aşikar olmayan buluşun, buluş basamağı niteliği taşıdığı kabul edilir. Yapılan araştırma raporu aşamasında, buluş konusu ile alakalı olan tekniğin bilinen durumundaki en yakın dokümanlar ( buluşun başvuru tarihinde daha önce, dünya üzerinde herhangi bir yerde yayınlanmış, tarihi belli olan tüm dokümanlar) listelenmekte ve bu dokümanların içerisinde yer alan buluşun buluş basamağına sahip olup olmadığına dair dokümanlar tarafından listelenmektedir. Bu inceleme raporunda ise patentlenebilirlik kriterleri (buluş basamağı, yenilik, sanayiye uygulanabilirlik) bakımında incelendikten sonra oluşturulur.
Türk Patent ve Marka Kurumuna göre patent, sınırlı bir süre ve yer için üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak kullanılmasını, üretilmesini ya da satılmasını engelleme amacıyla sahibine tanınan tekel hakkı olup, patent belgesi ise bu hakkın kullanılabileceğini gösterir.
Faydalı model ise yeni ve sanayiye uygulanabilir buluş koşulunun arandığı sınai bir hak kavramı olarak ifade edilir. Dolayısıyla faydalı model, Türkiye’de ve dünyada yeni olan, sanayiye uygulanabilir buluşların tamamını içine alır. Eğer herhangi bir ürün yeniyse, daha önce kimse tarafından bilinmiyorsa ya da herhangi bir ürün geliştirerek bir yenilik sağlanıyorsa bu duruma faydalı model ismi verilir. Faydalı modelin satma, pazarlama ya da kullanma hakkı gibi birbirinden farklı hakları vardır. Tescil işlemi ile tüm bu haklar buluş sahibine teslim edilir. Bu noktada:
Yenilik Unsuru: Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan herhangi bir buluşun yeni olduğu kabul edilir. Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca, tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan bir buluşun yeni olarak kabul edildiği düzenlenmiş ve hemen sonrasında tekniğin bilinen durumunun ne olduğuna dair gereken açıklama yapılmıştır. Buna bağlı olarak başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir noktasında, yazılı ya da sözlü tanıtım aracılığı ile ortaya konulmuş ya da kullanım ile başka herhangi bir şekilde açıklanmış olan toplum tarafından erişilebilir her şey tekniğin bilinen durumunu kapsar,
Sanayiye Uygulanabilirlik: Sınai Mülkiyet Kanunu, tarım da dâhil olmak üzere sanayinin herhangi bir noktasında üretilebilir ya da kullanılabilir özelliklere sahip olan buluşun sanayiye uygulanabilir olduğunu kabul eder.
Faydalı model belgesi, patent ile kıyaslandığında hem daha kısa bir süre içerisinde hem de daha az bir masrafla alınabilen genel bir belgedir.
Patent ve faydalı model arasındaki farklar şu şekilde sıralanabilir:
Bunun sonucunda; herhangi bir buluşun Türk Patent ve Marka kurumu tarafından faydalı model ya da patent olarak tescil edilmesi gerektiği noktasında, Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca dikkat edilmesi gereken bazı benzerlikler ve farklılıklar vardır. Her iki tescil şeklinde de yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik şartı aranırken, iki tescil arasındaki bilinen en önemli fark, patent tescili için buluş basamağı şartı söz konusu iken, faydalı model tescili için bu şartın aranmaması olarak ifade edilebilir.
Bir buluşun tüm haklarını koruma altına almak ve üzerinden haksız kazanç elde etmesinin önüne geçmek patent ile mümkündür. Bu noktada buluş sahibi kişi ve kurumlar tarafından çok önemli olan bu belgeye dair tüm prosedürleri ve başvuru işlemlerini sizin adınıza yürüten bir firma ile işbirliği içerisinde çalışmanız gerekir.
Alanında uzman bir firma, buluş sahibinin hem zamandan hem de nakitten tasarruf etmesini sağlarken haklarını da koruma altına alır. Alkan Patent, bu konuda her zaman üst düzey kalite standartlarında hizmet anlayışı ile ön plana çıkan bir firma olarak bilinir. Uzun yıllara dayanan çalışma tecrübesi ve haklarınızı koruma altına alan çalışma prensibi ile Alkan Patent güvencesini deneyimlemek için web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak hemen bize ulaşabilirsiniz.
