Marka, maddi olmayan mirasın teşvik edilmesi adına bir araç olarak bilinmektedir. Bir markanın tescil edilmesi, parayla değerlendirilebilen bir sınai mülkiyet unvanının sahibi olmayı mümkün kılmaktadır. Ticari marka, onu kullanan işletmeden bağımsız olarak atanabilir veya lisanslanabilir. Bir ticari markanın tescili, özellikle bir franchise ağı aracılığıyla değer yaratmayı mümkün kılar.
Tescilli markalar, müşteriler için tanınırlık işaretleri oldukları için çoğu zaman bir şirketin en önemli değerleri olmaktadır. Ayrıca marka tescil belgesi, telif hakkından daha somut bir kanıt olmaktadır.
Bir ticari marka tescil sertifikası, ticari markanın grafik temsilinin yanı sıra mal ve hizmetlerin bir listesini içermektedir. Aynı veya benzer bir işaretin benzer mal ve hizmetler için kullanılması halinde marka tecavüzü doğacaktır. Bu noktada markaya ait olan tescil işlemlerinin yapılması çok büyük önem taşımaktadır.
Bir ticari markanın tescili işlemi, ayırt edici bir işaret üzerinde tekel elde etmek istediğinizi gösteren bir kamu eylemi teşkil etmektedir. Marka sahibi, tescil tarihinden itibaren markasını kullanmak için 5 yıl süreye sahiptir. Aksi takdirde, ticari markasını kullanmama nedeniyle iptal ettirmekle yükümlüdür.
Diğer ayırt edici işaretler (alan adı, ticaret unvanı, işaret vb.) ancak kullanıldıkları takdirde koruma sağlar. Özellikle kullanılmayan bir alan adı, marka tescili nezdinde açılmış olsa dahi rüçhan hakkı olarak değerlendirilemez. Bir kelime, bir ifade, bir cümle, bir logo ve hatta bir ses dahi olabilir. Peki, marka tescili nasıl yapılır? Ya da tescil işlemi nerede yapılır?
Ticari marka veya hizmet markası, bir kişi veya şirketin ürün veya hizmetlerini ayırt edilmesini sağlayan grafik temsil yeteneğine sahip bir işaret olarak tanımlanmaktadır. Bu konuda marka tescil başvurusu çok önemli bir durum olmaktadır. Bir markanın ulusal sicilde temsil edilebilmesi son derece gereklidir.
Ticari markaların, herhangi bir kişinin, sahibine verilen korumanın amacını kesin ve net bir şekilde belirlemesine izin verecek şekilde tescil edilmesi gerekmektedir. Bu şekilde kişi hak ve sorumluluklarını güvence altına almış olacaklardır.
Marka başvurusu süreçlerinde tüzel kişi ya da şahıs adına yapılan başvurularda, istenilen evraklar farklı olmaktadır.
Tüzel kişi başvurularında;
Şahıs başvurularında;
Tescil işlemi, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yapılmaktadır. Aynı zamanda kuruma kayıtlı olan resmi vekiller yardımı ile de yapılabilir. Bu konuda tescil süreci de doğru araştırmalar, takip ve de bilgi birikimi gerektirmektedir. Tescil süreçleri yaklaşık olarak, 1 yılı bulabilmektedir.
Tescil koruması da başvurunun yapılmış olduğu gün saat ya da dakika itibari ile başlamaktadır.
Marka tescil başvurusu yapılması sonrasında, Türk Patent ve Marka Kurumu, başvurunun şekil olarak şartlarını yerine getirip getirmediğini kontrol eder ve de başvuru sahibi ya da vekiline resmi yazı şeklinde bildirir. Tescil sayesinde marka, ayırt edici işareti henüz kullanılmamış olsa bile, bir ayırt edici işaret üzerinde tekel elde etmiş olmaktadır.
Marka başvurusu genel olarak, başvuru sahibi ya da resmi vekili tarafından online bir ortamda ya da gereken evrakların eksiksizce doldurulmasından sonra yapılmaktadır. Aynı zamanda marka avantajları ve dezavantajları çok farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır.
Marka tescil işlemi kapsamında bir ticari markanın dosyalanması, çeşitli unsurlar üzerinde bir kullanım tekeline izin vermektedir. Bir veya daha fazla kelime, bir logo, bir müzik cümlesi, sesler, üç boyutlu temsiller ve hatta animasyonlar da bu içeriğin içinde yer almaktadır. Bir renk veya renk kombinasyonu da marka olarak tescil edilebilir.
Tasarım ve patentlerdeki yenilik şartının aksine, işaretin tescil edilebilmesi için yeni olması şart değildir. Markanın orijinal olması da şart değil, ayırt edici olması yeterlidir. Tescil işlemi, markaya zaman içinde sınırsız koruma sağlamaktadır.
Sınırsız bir süre için tekel talebinde bulunmayı da mümkün kılmaktadır. Çünkü bir marka sınırsız olarak 10 yıllık sürelerle yenilenebilir. Markanın kullanılması ve yenilenmesi gerekli ve yeterlidir.
Marka güvenliği kapsamında bir kez tescil edilip kullanılan ticari marka, bu hakların beş yıllık kullanımdan sonra artık sorgulanamayacağına dair güvence sağlar. Aynı zamanda yasal olarak, fikri mülkiyet Kanunu'na göre hoşgörü ile kısıtlama da vardır. Yani markanın tescil tarihinden itibaren beş yıl süreyle işletildiği ürün ve hizmetler için kullanımının artık sorgulanamayacağı anlamına gelmektedir.
Bu kural çok güçlü bir yasal kesinlik sağlamaktadır. Bu konuda marka koruma işlemleri marka sahibi için çok önemli bir durum olmaktadır. Yasal olarak markanın koruma altına alınması pek çok sorunun önüne geçmektedir.
Marka mutlaka yasal olmalıdır. Markanın yasallığı kriteri esas olarak kamu düzenini bozmamasını sağlamayı amaçlar. Örneğin “A ” adlı bir marka, bir grup insana karşı cinayet çağrısı olduğu için marka olarak tescil edilememiştir. Kayıttan sorumlu olan yasal kamu dairesi, bu kriterlerin karşılanıp karşılanmadığını kontrol etmektedir. Aksi takdirde, ofis, markanın tescilini önleyecek bir itirazda bulunacaktır.
Ticari markanızı tescil ettirmeden önce, rakiplerinizden birinin faaliyeti için halihazırda aynı adı veya aynı logoyu kullanıp kullanmadığını öğrenmeniz gerekmektedir. Bu konuda diğer firma tarafından kullanılan marka tescil etmek için uygun değildir.
Esas olarak, bir ticari marka, bir şirket adı veya daha önce benzer bir alan adı olup olmadığını kontrol etmek için çeşitli kamu kayıtlarına bakılması gerekmektedir. Bu aramada markanın sahibinin ortaya çıkması, markanın tesciline devam edilmesi veya bir anlaşmanın müzakere edilmesi de tavsiye edilmez. Bu kapsamda marka tescil belgesi düzenlenmesi de yapılamaz.
Genelde başvuru yapılacak olan kurum; ticari marka başvurusu için tamamen yasal prosedürler sunar. Bu somut olarak hareket etmenin gerekli olmadığı anlamına gelmektedir. Kurumun web sitesi, başvurunun tamamen web üzerinden gerçekleştirilmesine izin veren çevrimiçi marka başvuru formları sunmaktadır.
Tescil edilecek markanın birden fazla sahibi olmadıkça veya yasal bir engel söz konusu değilse avukat tutulması zorunlu değildir. Bununla birlikte, bu formlar karmaşık sorular ortaya çıkarır, bu nedenle başvuru süreçlerinde, ticari markalar dosyalanırken sıklıkla hata yapılır.
Bu da dosyalamayı etkisiz hale getirir. Bir fikri mülkiyet avukatı, markanıza tam yasal değerini vermenize yardımcı olacaktır. Aynı zamanda rakiplerinizin işleri için benzer bir ad veya logo kullanmasını önlemenize de olanak tanıyacaktır.
Marka adı serbestçe seçilebilir. Figüratif bir öğeyle ilişkili olsun ya da olmasın, herhangi bir kelime, herhangi bir sayı ve harf dizisi olabilir. Böylece hayal gücünüzü serbest bırakabilir, istediğiniz ismi rahatça seçebilirsiniz. Figüratif bir öğeyle ilişkili logoların en iyi şekilde korunmasını sağlamak için iki ticari markayı tescil ettirmek mümkündür.
Tek başına bir marka adının dosyalanması, yalnızca adı korumak için, ilk ticari markanın dosyalanmasını içermektedir. Bu kapsamda marka tescil başvurusu son derece önemli bir konu olmaktadır. Marka sahibinin kazanç elde etmesi ve markasını koruması için gerekli olan en önemli prosedürdür.
